Een paar dagen geleden hield Minister van Volksgezondheid Edith Schippers een betoog in het kader van de jaarlijkse H.J Schoo-lezing. Een prima kans voor een minister die verantwoordelijk is voor de zorg, om aan te tonen welke resultaten zij in haar termijn geboekt heeft. Maar daar heeft ze niet voor gekozen. Ze wilde de lezing namelijk wijden aan de ‘dingen die haar ‘s nachts wakker houden’.
De toenemende zorgmijding onder chronisch zieke Nederlanders wegens een te hoog eigen risico houdt haar dus blijkbaar niet wakker. De verwaarlozing van ouderen die hun einde tegemoet gaan in stinkende poepluiers houdt haar dus niet wakker. De perverse prikkels in het door marktwerking uitgeholde zorgsysteem, waarin zorgbobo’s zoals haar eigen echtgenoot Sander Spijker tonnen opstrijken over de rug van hulpeloze patiënten, houden haar dus niet wakker.
Nee. Wat haar wakker houdt is de Islam. De angst dat haar dochter straks thuis komt met een hoofddoek (gezien de hoge aantallen vrouwelijke bekeringen tot de Islam zeker niet onrealistisch). Dat haar troebele ideeën over vrijheid en democratie straks serieus worden uitgedaagd door de heldere en rechtlijnige islamitische opvattingen over mens en maatschappij. En dat haar ‘superieure’ westerse cultuur straks geklopt wordt door de ‘inferieure’ islamitische.
Met het oog op de verkiezingen en een PVV die in de nek hijgt, ligt het voor de hand om haar betoog als campagnestrategie te beschouwen. Niemand snoept de zeteltjes immers zo snel weg bij de VVD als Wilders. Haar keuze voor een frontale aanval op de Islam bevestigt echter ook iets heel anders: de kracht van de Islam.
De Islam, waartoe slechts 5 procent van de Nederlandse bevolking behoort, is kennelijk een bedreiging voor de resterende 95 procent. Openlijk spreken over je angsten aangaande een toekomstige islamitische overheersing, terwijl de islamitische gemeenschap zich hoofdzakelijk in de marge van de samenleving bevindt, getuigt van een behoorlijk ontzag voor het gevreesde. Schippers stelt daarom voor een pr-campagne te starten om haar ‘superieure’ waarden beter over het voetlicht te brengen. Het verhaal van die 95 procent is schijnbaar zo fragiel, dat het wordt overschaduwd door het narratief van een kleine minderheidsgroep, hoofdzakelijk bestaande uit migranten van een lage sociaaleconomische klasse, die, geheel in lijn met de tradities van migratie, nog volop te kampen hebben met sociaal-maatschappelijke problemen.
Haar ‘superieure’ cultuur wordt daarentegen aangehangen door de overgrote meerderheid, behorende tot één van de rijkste naties op aarde. Die cultuur is ingebed in stabiele staatsinstituties die al eeuwen naar behoren functioneren. Er is een goed defensieapparaat dat in geval van externe bedreigingen ingezet kan worden om de status quo te garanderen. Maar ondanks deze robuuste infrastructuur komt Schippers niet in slaap. Ze ligt ’s nachts te piekeren over haar dochter. Of ze wel de vrijheid zal blijven behouden om haar eigen keuzes te maken, want het islamitische gevaar rukt op om haar vrijheid te beknotten.
En dat is nou precies de kracht van de Islam. Zelfs wanneer deze niet vertegenwoordigd is in maatschappelijke instituties en slechts een set van ideeën en rituelen is in het dagelijks leven van een minderheidsgroep, vormen zijn leerstellingen een bedreiging voor de dominante groep. Zelfs wanneer zijn aanhangers relatief zwak, slecht georganiseerd en verdeeld zijn, is de Islam een serieuze concurrent voor andere leefsystemen. Zelfs al ligt zijn opponent economisch en bestuurlijk ver voorop, de Islam blijft beschikken over het vermogen om uit te dagen en een alternatief te zijn.
Zijn kracht wordt niet gemeten in valuta’s en bnp’s, maar in zijn heldere visie over mens en maatschappij die appelleert aan het verstand en de natuurlijke aanleg van de mens. De kracht om vanuit de marge van de samenleving een bedreiging te vormen voor eeuwenoude gewortelde tradities, is inherent aan de Islam. Nergens wordt de Islam helder uitgedragen of bestaande levensconcepten komen op losse schroeven te staan en presenteert de Islam zich als een serieus alternatief. En nergens presenteert de Islam zich als een serieus alternatief of vooraanstaande lieden in de samenleving starten een campagne om de hervormingsgezinde islamitische beweging te dwarsbomen. Vandaar ook Schippers’ keus om niet voor de zorg, maar voor een counter op Islam te gaan.
De geschiedenis heeft aangetoond dat het voor de aantrekkingskracht van de Islam niet uitmaakt in welke sociale of economische toestand de moslims zich bevinden. De Islam is een religie die zijn kracht ontleent aan het intrinsieke vermogen om de gangbare normen en waarden in een samenleving kritisch te benaderen, uit te dagen en op den duur te veranderen.
Toen de Mongolen de islamitische wereld in de dertiende eeuw binnenvielen liepen zij de relatief zwakke moslimnaties gemakkelijk onder de voet. In een mum van tijd waren zij heer en meester in het gebied waar ooit de machtige kalifaten hadden bestaan. De normale gang van zaken is dat overheersing met hard power (economische en militaire macht) leidt tot overheersing met soft power (sociale en culturele macht). In dit geval lag de soft power echter niet bij de bezetter maar bij het volk dat bezet werd. Het duurde dan ook niet lang of de Mongolen traden toe tot de Islam.
Andersom laat de Islam zich niet gemakkelijk beroven van zijn principes. Koloniale machten hebben tientallen jaren de lakens uitgedeeld in de moslimwereld, maar fundamentele veranderingen in het geloof en de levenswijze van de overheerste bevolkingen zijn desondanks uitgebleven. Het is deze intrinsieke kracht van de Islam om de samenleving vanuit de marge te veranderen en zijn eigen waarden tegen verandering te beschermen, waar Schippers haar zorgen over geuit heeft. En gezien de explosieve groei van de Islam in tijden van wereldwijde campagnes tégen de Islam, kan je haar geen ongelijk geven.
Abou Hafs
8 sep. 2016
Imaan Booster 